Skakanie na ludzi … Dlaczego psy skaczą na człowieka? Czy zawsze jest to radość, chęć przywitania się? O czym naprawdę może świadczyć takie zachowanie i co z nim zrobić? Poniżej opiszę temat z nieco innego punktu niż powszechnie się na to patrzy. Skakanie, nie jako problem do rozwiązania, zachowanie które należy wyeliminować, a odbicie stanu emocjonalnego psa w danym momencie.
1. Skakanie, najczęściej w ten sposób rozumiane, jako zachowanie społeczne, czyli „Bardzo cię lubię i cieszę się, że cię widzę” lub „Chcę cię poznać, sprawdzić z kim mam do czynienia”. Można mieć do tego różne podejście i mi generalnie nie przeszkadza jak psy na mnie skaczą z radości czy przy powitaniu. Jednak, gdy ktoś sobie tego nie życzy lub pies jest większych gabarytów, można w takiej sytuacji socjalnie nagrodzić gdy pies jest czterema łapkami na ziemi lub zniżyć się by pies nas obwąchał bez skakania (musimy mieć tylko pewność, że jest to zachowanie społeczne, żeby przypadkiem nie stracić twarzy ).
Ale czy pies, który biegnie się ‘przywitać’ z każdym napotkanym na spacerze człowiekiem, rzeczywiście tak bardzo się cieszy na widok KAŻDEGO?? I tu wchodzimy nieco głębiej…
2. Skakanie jako forma komunikatu: ‘ODSUŃ SIĘ!’, ‘Nie podchodź tak blisko!’, ‘Trzymaj się ode mnie z daleka!’ lub 'CHODŹMY STĄD’ – jeśli jest skierowane na właściciela.
Może to być oznaka stresu spowodowanego sytuacją w jakiej znalazł się nasz pies: jako właściciel, najlepiej jest wyjść z sytuacji, która stresuje psa zanim zostanie on zmuszony do tak silnego zachowania, czyli obserwujemy psa i dużo szybciej odpowiadamy na jego sygnały stresu. Jako osoba, na którą pies skacze – najlepiej się odsunąć i dać psu przestrzeń, której potrzebuje.
W tym kontekście, skakanie może być też spowodowane strachem – swoim zachowaniem pies próbuje zwiększyć dystans, oddalić od siebie zagrożenie (należy pamiętać, że wg psa realne zagrożenie mogą stanowić inni ludzie, psy, obiekty, dźwięki). Podobnie jak w sytuacji stresowej, należy reagować szybciej, proponując psu wyjście z sytuacji zanim jego reakcja emocjonalna będzie tak intensywna.
W międzyczasie, znając problem, pracujemy nad budowaniem bezpiecznych kontekstów, zaufaniem psa do nas i zwiększaniem jego kompetencji w stosunku do bodźców (ludzie, ludzie w ruchu, ludzie poruszający się w dziwny sposób, dzieci itp.itd.), które stresują psa, o ile zachowanie psa wykracza poza normalne zachowanie (należy pamiętać, że czasem taka reakcja ze strony psa może być całkowicie uzasadniona).
3. Skakanie w wyniku pobudzenia, ekscytacji, czyli ‘O jejku jejku, ale się jaram!”. Wówczas warto przekierować zachowanie psa na coś innego, np. zabawę, zabawkę, wspólną aktywność, czyli dajemy psu coś co pomoże mu poradzić sobie z emocjami i rozładować się.
4. Skakanie jako objaw frustracji, komunikat: „Mam dość!”. To ciężki i trudny temat i raczej należy się przyjrzeć codziennemu życiu psa, stopniu zaspokojenia potrzeb, włączając spokój i rutynę. Czyli pracujemy obok zachowania niepożądanego, jakim jest skakanie, a nie nad samym zachowaniem, które jest tu objawem głębszego problemu.
Frustracja może też towarzyszyć psu w treningu (komunikat: ‘O co Ci chodzi?!’, „Nie dam rady!”), gdy nasze wymagania są zbyt wysokie, zadanie zbyt trudne lub kryteria niejasne dla psa. Warto więc przyjrzeć się bliżej, czy pies jest w tanie wykonać dane zadanie: mentalnie, emocjonalnie oraz fizycznie i czy na pewno rozumie, o co nam chodzi.
5. Skakanie jako zachowanie agresywne: zarówno podłożem może być strach, stres lub frustracja, ale konsekwencje mogą być o wiele bardziej poważne niz brudne ubranie. Pies inaczej skacze, gdy cieszy się na czyjś widok a inaczej, gdy chce dać nam do zrozumienia, że nie jesteśmy pożądanym gościem – wówczas ‘przy okazji’ można dostać silny cios kufą np. w twarz lub rękę (pysk psa jest w nas ‘wycelowany’) lub uderzenie łapami w brzuch, które z pewnością nie jest miłe.
6. Skakanie na właściciela może znaczyć bardzo wiele ALE zawsze pies coś od nas chce, spytaj więc czego potrzebuje? Zaproponuj coś swojemu psu, a on Ci odpowie czy o to mu chodzi. Jeśli nie o to, pytaj dalej. Może prosi o pomoc i wsparcie, może chce wyjść z sytuacji, może chce się bawić, albo po prostu cieszy się na Twój widok. Czasem wystarczy nie wpychać psa w daną sytuację, a niepożądane zachowanie się nie pojawi. Słuchaj swojego psa i odpowiadaj na jego komunikaty, gdyż bezsensowne wymaganie SIAD w każdej sytuacji, niekoniecznie jest najlepszym rozwiązaniem.
7. ‘Łobuzowanie’ typu, ‘Pokaż co tam masz, co jesz?’, „Daj mi TO!’ itp. Tu po prostu podziała wprowadzenie pewnych zasad i konsekwencja.
Oczywiście, nic nie jest czarne albo białe. Motywacje oraz emocje temu towarzyszące mogą się na siebie nakładać. Pies może sprawdzać z kim ma do czynienia, a jednocześnie być bardzo podekscytowany lub zestresowany. Może się cieszyć na nasz widok, a jednocześnie być sfrustrowany (np. długą nieobecnością właściciela). Może skakać ze stresu, a jednocześnie odczuwać frustrację. Dlatego nasza reakcja i praca z psem, w każdym przypadku jest inna i odpowiedź na pytanie ‘Co zrobić, żeby mój pies przestał skakać”, nigdy nie jest jednoznaczna.
Oczywiście, często pomocna jest znajomość paru komend jak siad, ‘nie skacz’, przywołanie czy targetowanie ręki, ale posłuszeństwo powinno być stosowane OBOK naszej komunikacji z psem, która powinna stanowić fundament naszego wspólnego życia. Najważniejsza jest więc umiejętność odczytywania psiej komunikacji oraz świadomość komunikatów które my wysyłamy psu.
Jako opiekun, swoją postawą możemy wyrażać komunikat: JESTEM PO STRONIE swojego psa, JESTEM PRZECIWKO mojemu psu, PROWADZĘ swojego psa (przejmuję kontrolę), PODĄŻAM ZA swoim psem lub go IGNORUJĘ. Wybór należy do każdego z nas, najważniejsza jest jednak świadomość tego, CO komunikujemy naszemu psu.
Na zdjęciach samiec doga prosi o wsparcie swoją opiekunkę, ponieważ wystraszył się obcej suki – Mojry. Dostaje to wsparcie mimo swoich rozmiarów, na pomoc biegnie też jego brat. Wspólne działanie najbliższych ma pomóc wystraszonemu psu poczuć się lepiej i bezpieczniej. Czy w tej sytuacji, wyobrażacie sobie krzyczenie na psa, karcenie go, ignorowanie czy odwracanie się plecami? Ja nie …

Zdjęcia: Brezzulella Longo, klasy komunikacji we Włoszech u Alexy Capry, Gentle Team